Tohumun Sesi: Geçmişten Geleceğe Doğal Çeşitlilik

“Bir tohum yalnızca bitki üretmez; bir hafızayı, bir kültürü ve geleceğe uzanan bir umudu da taşır.”

Doğal Tohumun Bereketi: Neden Ata Tohumlarını Desteklemeliyiz?

Bodrum’un taşlı yamaçlarında, rüzgarla dalgalanan zeytin ağaçlarının gölgesinde, toprağın içinde asırlık bir hikâye hâlâ yaşıyor. Bu hikâyeyi anlatanlar makineler ya da teknolojiler değil; küçücük ama kökleri binlerce yıl geriye uzanan ata tohumları. Her biri bir belleğe sahip, her biri bir coğrafyaya, bir insana, bir mevsime ait.

Ata Tohumu Nedir? Modern Tohumdan Farkı Ne?

Ata tohumları; genetiğiyle oynanmamış, hibritleştirilmemiş, her yıl yeniden tohum

alınabilen, yerel iklime ve toprağa uyum sağlamış tohumlardır. Büyükannelerimizin elleriyle ektiği, kurutup bohçalara sardığı o tohumlar gibi.

Modern tohumlar, yani hibrit ve GDO’lu tohumlar ise genellikle yüksek verim ya da dayanıklılık adına laboratuvar ortamında üretilmiş; ancak doğayla ve üreticiyle bağı kısa ömürlü olan tohumlardır. Bir sonraki yıl aynı ürünü almak isteseniz, yeniden o tohum şirketine bağımlı hâle gelirsiniz. Bu sadece tohuma değil, tüm üretim sürecine dışa bağımlılığı getirir.

Neden Ata Tohumlarını Desteklemeliyiz?

🌱 Biyoçeşitliliğin Can Damarı

Ata tohumları, her biri farklı tat, renk, koku ve direnç özellikleri taşıyan türlerle tarımın çeşitliliğini korur. Biz Gambilya’da aynı bahçede farklı domates türlerini, değişik renklerde fasulyeleri yan yana yetiştiriyor; aralarındaki dayanışmayı gözlemliyoruz. Bu çeşitlilik, sadece doğayı değil, geleceğimizi de koruyor.

💧 Sürdürülebilir Tarımın Temeli

Kendi tohumunu üreten bir sistem, doğaya daha az müdahale eder. Ata tohumları, genellikle kendi bölgelerine adapte oldukları için az su, az gübre ve minimum ilaçla gelişebilir. Bizim bahçemizde bu tohumlar, doğanın ritmine göre büyürken; biz de bu ritmi öğreniyoruz.

🛒 Yerel Ekonomilere Can

Tohum takas şenlikleri, yerel üreticilerin bir araya geldiği, bilgi ve ürün paylaşımının yapıldığı kıymetli buluşmalardır. Bodrum’da her yıl düzenlenen bu şenliklere katıldığımda, tohumdan çok daha fazlasını takas ettiğimizi fark ediyorum: Bilgi, deneyim, umut…

🍅 Gerçek Tat ve Besin

Ata tohumundan yetişen sebzelerin kokusu ve tadı, çocukluğumuzu hatırlatır. Bir domatesin içi boşsa, artık lezzetini değil, sadece şeklinin endüstriyel olduğunu anlıyoruz. Ata tohumlu ürünler toprakla bağını koparmamış olduğu için hem lezzeti hem besin değeriyle kendini belli eder.

🧶 Kültürümüzün Parçası

Her tohum, bir hikâye taşır. Bir kadının sandığından çıkan fasulye tohumu, bir köyde hâlâ aynı yöntemle kurutulan mısır, sadece tarım değil; kültürün sürekliliğidir. Onları yaşatmak, köklerimize sahip çıkmaktır.

Gambilya’da Tohum Yaklaşımımız: Deneyim, Gözlem ve Çeşitlilik

Gambilya’da tohum yalnızca üretimin başlangıcı değil, aynı zamanda bir öğrenme ve gözlem alanıdır. Tohum bankamızda yer alan 400’ün üzerindeki çeşidi her yıl gözlemliyor, farklı iklim senaryolarına, hastalıklara, zararlılara ve verime karşı nasıl tepki verdiklerini takip ediyoruz. Özellikle iklim krizinin etkilerini her geçen gün daha fazla hissettiğimiz bu çağda, bu gözlemler sürdürülebilir gıda üretimi için büyük önem taşıyor.

Deneyimlerimizden öğrendiğimiz her şey, bir sonraki yılın üretim planını şekillendiriyor. Bazı tohumlar kuraklığa daha dayanıklı çıkıyor, bazıları belirli böceklere karşı direnç gösteriyor. İşte bu yüzden sadece yerli değil, dünyanın farklı bölgelerinden gelen, doğayla barışık tohumlara da alan açıyoruz. Hedefimiz; çeşitliliği koruyarak, ekolojik üretimin sürekliliğini sağlamak.

Ne Yapabiliriz? Küçük Adımlar, Büyük Etkiler

• Kendi Tohumunuzu Yetiştirin: Balkonunuzda, bahçenizde küçük bir alan bile tohumla tanışmak için yeterli olabilir.

• Tohum Takaslarına Katılın: Bölgenizdeki etkinlikleri takip edin. Takas demek, bağımsızlık demek.

• Çeşitliliği Tercih Edin: Pazardan alışveriş yaparken bildiğiniz, bildiğimiz türlerin dışında ürünler deneyin, bölgelerin ezber dışı bitkileri ile tanışın .

• Üreticiyle Bağ Kurun: Gıda aldığınız kişiden tohum hikayesini sorun. Belki de siz de bir tohumun yolculuğuna eşlik edersiniz.

• Bilgiyi Yayın: Tohumun önemiyle ilgili öğrendiklerinizi paylaşın. Herkesin bu konuda bilinçlenmesi, kolektif gücümüzü artırır.

  
  

  

  
  

Son Söz: Geleceğe Bırakacağımız Tohumlar

Tohum, sadece toprakta değil, bilincimizde de köklenmeli. Ata tohumları ve sürdürülebilir tohum çeşitliliği, hem doğaya olan borcumuz hem de geleceğe olan sorumluluğumuzdur. Gambilya’da bu yolculuğun bir parçası olmaktan onur duyuyoruz.

Bugün bir çocuk, elinde tuttuğu sebzenin, meyvenin tohumunu ayırıyorsa; yarın kendi bahçesini kurabilir. Bu yüzden tohum saklamak bir üretim değil, bir direnç ve sevgi eylemidir.

Senin de kendi tohum hikâyen var mı? Paylaşmak ister misin? 🌱